BARTIN TARİHİ
“PARTHENİA” dan Bartın’a dönüşen adın kaynağı “PARTHENİOS” dur. Bartın Irmağının antik çağdaki adı olan Parthenios; Yunan mitolojisinde,Tanrıların Babası OKENAUS’ un çocukları olan yüzlerce tanrıdan birisi ve “Sular Tanrısı “ dır. ”Sular İlahı veya Muhteşem Akan Su “anlamlarına gelir.
Antik çağda Parthenios adı verilen Bartın Irmağının kenarında kurulan Bartın Kentinin PARTHENİA adıyla anıldığı ve zamanla Bartın’a dönüştüğü yazılı kaynaklardan anlaşılmaktadır.
Eski Çağlarda Bartın
Bartın’ın ilk sahiplerinin, M.Ö.14.yy.da Gaskalar ve M.Ö.13.yy’da Hititler olduğu kabul edilmekte, daha sonra Bolu Havalisine yerleşen Bitinyalılar ile Kastamonu Havalisinde hüküm süren Paflagonya’lıların, sınırlarını Parthenios’a kadar Genişlettikleri böylece Bartın Topraklarının bu iki egemenliğin sınırları içinde yeraldığı bilinmektedir. M.Ö.12.yy. sonlarında Bithynie Bölgesindeki Bartın Friglerin, Paplagonie Bölgesindeki Amasra Fenikelilerin eline geçmiş, Fenikeliler; Amasra (Sesamos), Ereğli (Heraklia), Sinop(Sinope) ve Tekkeönü’nde (Kromna) ilk Sayda Kolonilerini oluşturmuşlardır.M.Ö. 9.yy.da Akdeniz’deki güç dengelerinin bozulmasıyla Fenikeliler ve ortakları Karyalılar Amasra ve Kromna’yı terkettiler. Bartın ve çevresi, M.Ö.7.yy. sonlarında Kimmerlerin, M.Ö.6. yy.da Lidyalıların, M.Ö.547 yılında da Perslerin hâkimiyetine girdi. 216 yıllık Pers döneminde Karadeniz Kolonileri Perslon dostluğu sayesinde uzun süre bu statülerini korudular.M.Ö. 334 yılında, Makedonya Kralı İskender, Perslerin hâkimiyetine son vererek bölgenin sahibi oldu. Bartın ve Ulus'un yönetimini “General Eumenes”, Amasra ve Tekkeönü’nün yönetimini de Fridya Satrabına bıraktı. Ancak, Amasra yönetimi M.Ö.302–286 yılları arasında el değiştirerek Kraliçe Amastris tarafından yönetilmeye başlandı. M.Ö. 12. yy’dan beri Sesamos adıyla anılan kent 16 yıllık Kraliçe Amastris Döneminden sonra kraliçenin adını aldı. Bu dönemde; Kromna (Tekkeönü), Tios (Filyos-Hisarönü) ve Kyteros (Gideros) sitelerinden oluşan Symoikismos Siteler Birliğine Başkent oldu. M.Ö.286 yılında Kraliçe Amastris, oğulları tarafından bindiği gemi batırılmak suretiyle öldürülünce kent yeniden Eumenes’ce yönetilmeye başlandı. Amasra ve Bartın çevresi yöredeki savaşlar sonrasında M.Ö.279 yılında Pontus Krallığının egemenliğine girdi.
Bizans Döneminde Bartın ve Amasra
M.Ö. 70 yılında Anadolu’ya giren Romalılar Pontus Krallığının Egemenliğine son vererek yöreye sahip oldular. Roma döneminde Bitinya ve Pontusun Paflagonyadaki bölümü Bitinya-Pontus eyaleti olarak Satraplıkla yönetilmeye başladı.Amasra bu eyaletin Pontus bölümü başkenti oldu.M.S.395 yılına kadar Roma İmparatorluğu’nun, Roma-Bizans bölünmesi üzerine de Bizans’ın payına düşen Bartın ve çevresi uzun yıllar Bizans’ın hakimiyetinde kaldı.
ORTAÇAĞDA AMASRA VE BARTIN
Bartın ve çevresi M.Ö. 390 yıllarında Hazar hükümdarı Sahip Han komutasındaki Peçenek ve Kumanların, M.S. 798 yıllarında Abdülmelik komutasındaki Müslüman Arapların, 800 yıllarında Selçukluların ve 865 yıllarında da Rusların yoğun akınlarına hedef oldu.
Türklerin yöreye ilgisi 1084 yıllarında başladı. Kutalmışoğlu Süleyman Bey’in Komutanlarından Emir Karatigin 1084 yılında Sinop, Çankırı, Kastamonu ve Zonguldak ’ı alarak yörede Bartın, Ulus, Eflani, Safranbolu ve Devrek’i de kapsayan bir Türk Emirliği kurdu. Ancak, 1086 yılında Süleyman Bey’in ölümü ve 1096 yılında başlayan 1.Haçlı Seferleri, Kuzeybatı Anadolu’ya yerleşen Türkler açısından ciddi sıkıntılar yarattı. Haçlı müttefiklerle Bizans arasında yapılan anlaşma sonrasında başta Amasra, Sinop ve Ereğli olmak üzere İstanbul’dan Samsun’a kadar tüm Karadeniz sahili yeniden Bizans’ın hâkimiyetine girdi.
Bartın ve çevresi ise Bizans’tan sonra 11.YY sonlarında Anadolu Selçuklularının eline geçti.200 yıllık Selçuklu döneminden sonra 1326’da Kastamonu yöresine hakim olan Candaroğulları Beyliği ve 1392’den itibaren de Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde yer aldı.
OSMANLI DÖNEMİ BARTIN
1402 yılında yapılan Ankara savaşı sonunda bir ara İsfendiyaroğlu Beyliği’nin eline geçen kent 1461 yılında tekrar Osmanlı Devleti egemenliğine girmiştir.1460 yılına gelindiğinde, Bartın ve Çevresi; Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde, Amasra ise Ceneviz Kolonisi idi. Anadolu’da Türk birliğini sağlamak Cenevizlilerin elinde bulunan Karadeniz ticaretini ve denizyolunu ülkesine kazandırmak amacıyla Kuzey Anadolu Seferine hazırlanan Fatih Sultan Mehmet Han, ilk hedef olarak Amasra, Kastamonu ve Sinop’ seçti.1460 yılında, Fatih Sultan Mehmet Üsküdar’dan avlanmak bahanesiyle yola çıkarken, Mehmet Paşa Komutasındaki Osmanlı Donanması da denizden hareket etti.Fatih Bolu’ya geldiğinde Kastamonu ve Sinop yörelerine hakim olan ve Candaroğulları Beyliği’nin devamı sayılan İsfendiyaroğulları’nın Beyi İsmail Bey, padişaha kıymetli eşyalar göndererek bağlılığını bildirdi.Yoluna devam eden Fatih Ekim ayında Bartın’a gelip ordugahını bugünkü Orduyeri’ne kurdu.Donanmayla haberleşme sağlayan haberciler, Donanmanın Amasra açıklarında göründüğünü bildirdiklerinde , Amasra üzerine yürüyen Fatih, Ceneviz Senyoru’ndan kan dökülmemeden Amasra’yı teslim aldı.
Bartın, Osmanlı döneminin 1460-1692 yılları arasında Anadolu Beylerbeyliği’ne bağlı Bolu Sancağı sınırları içinde yer aldı. Bolu Sancağının kaldırılmasıyla 1692-1811 yılları arasında Voyvodalıkla yönetilen Bartın, 1811 yılında da Kastamonu Vilayetine bağlı olarak yeniden kurulan Bolu Sancağına bağlandı. Bu dönemde ticari potansiyeliyle bölgenin Pazar yeri olan ve Oniki Divan adını alan Bartın, 1867 yılında ilçe oldu. 1876 yılında da Belediye Teşkilatı kuruldu.
CUMHURİYET DÖNEMİ BARTIN
Cumhuriyet Döneminde Bartın1920 yılında Zonguldak Mutasarrıflığına bağlanan Bartın’ın 1924 yılında Zonguldak’ın il olmasıyla birlikte bu ilin ilçesi haline gelmiştir. 07 Eylül 1991 tarihinde de 28.08.1991 tarih ve 3760 sayılı yasayla il statüsüne kavuşmuştur.
BARTIN KÜLTÜR TURİZMİBartın iline bağlı ilçelerden Osmanlı döneminde ilçe iken Cumhuriyetle birlikte bucak statüsüne düşürülen Amasra; 1987 yılında yeniden, Ulus; 1944 yılında, Kurucaşile; 1957 yılında ilçe olmuştur.
Bartın’ın halen Merkez, Amasra, Ulus ve Kurucaşile olmak üzere 4 ilçesi, Arıt Kozcağız, Kumluca ve Abdipaşa beldeleriyle birlikte 9 Belediye, 262 köyü vardır.
Amasra’da; Müze, Kale, Kuşkayası Yol Anıtı, Yeraltı Galerisi ve Kiliseler (Fatih Camii ve Sanat Evi) ile Roma Meclis Sarayı (Bedesten) kalıntıları,
Merkez ilçede; Aya Nikolas Kilisesi (Kültür Evi), Höyükler ile Osmanlı dönemi eserlerinden Camiler,Köprüler, Hanlar, Hamam ve Ahşap Bartın Evleri, Kurucaşile’de; Kromna kenti kalıntıları olan Tekkeönü kalesi, Mahzen ve Galeri ile Yedikuyular,Ayrıca; Folklorik değerler ve Yöre mutfağı, Geleneksel El Sanatlarından 400 yıllık bir geleneği yansıtan Ahşap Yat ve Tekne yapımcılığı, Amasra’da Ağaç işleri (Oymacılık- Süsleme) ve Merkezde Tel Kırma ürünleri.
BARTIN DENİZ TURİZMİ
İnkumu, Amasra ve Çakraz plajları,
Günübirlikçiler için; Kızılkum, Mugada, Hatipler, Güzelcehisar, Göçkün, Akkonak, Çambu, Karaman, Tekkeönü, Kurucaşile ve Kapısuyu plajları.
BARTIN DOĞA TURİZMİ
Küre Dağları Milli Parkı, Yaylalar (Uluyayla, Gezen ve Ardıç yaylaları), Gezi Alanları (Şelaleler ve Trekking Alanları), Gürcüoluk Mağarası, Güzelcehisar Lav Sütunları, Sportif Turizm Alanları
Kültürel ve Folklorik Değerler
Bartın sınırları içindeki Sesamos (Amasra), Kromna (Kurucaşile) ve Erythinoi (Çakraz) tarihi "Paphlagonia" bölgesindeki önemli antik kentlerdendir. Amasra, antik değerlerin en fazla görüldüğü kenttir.
Bartın merkezinde; Kemal Samancıoğlu Etnografya Müzesi,700 civarında etnografik eser barındırmaktadır. Fırınlı Kalesi, Çeştepe Höyüğü, Manastırtepe Tümülüsü, Manastırtepe Nekropolu, Deveciler Tümülüsü, Sivritepe Tümülüsü, Durnuk Kaya Mezarları, Güzelcehisar Lav Sütunları ve Kale kalıntıları, Halilbey, İbrahim Paşa, Hacı Mehmet, İkramiye ve Şadırvanlı Camileri, Eski Kilise (Kültür Evi), Taşhan ve Okurhan, Kemer ve Orduyeri Köprüleri, Şadırvan, Osmanlı Hamamı, Kütüphane Binası, İstiklal İlkokulu Binası, Belediye Binası ve Kırtepe Çeşmesi önemli tarihi değerlerdir
Amasra ilçesinde; Ön Asya’da tek olan Kuşkayası Yol Anıtı, Amasra Kalesi; giriş kapısı, sur ve teras duvarları ile toplam 12 adet kale burcu, Kale üzerindeki armalar, Kilise (Fatih Camii), Chapel (Kültür Evi), Yeraltı Galerileri, Oyma Mağaralar ve Bedesten kalıntıları, akropol ve nekropol, Boztepe Mahallesi ve Ada Kütlesi, Kaleiçi Mahallesi, Bedesten Mevkii, Tavşan Adası, Tekketepe Mevkii, Direklikaya, Küçük Liman Antik Rıhtım ve Nekropol Alanı, Sanat Evi (Küçük Kilise), Tavşan Adası, Manastır Kalıntısı, Boztepe Mabet Kalıntısı, Roma Dönemi Köprüsü ve Su Kemeri, Şehir Hamamı, Kaymakamlık Lojmanı ve Bahriye Mektebi (Müze Binası), antik kentin görünen yüzleridir. Tiyatro (5000 kişilik), Forum, Şeref yolu, Yeraltı Çarşısı, akropol ve nekropol gibi bölümler toprak altındadır.
Kurucaşile ilçesinde: Tekkeönü kalesi ve kale içindeki Hisarkale Mahzeni, Ulus ilçesinde; Hasandede Türbesi, Şimşirli Baba Camii ile Mirzaşah (Ağa Köyü), Karahasan ve Kırktepeler (Abdipaşa) Höyükleri ile Bartın Merkezi, Amasra ve Ulus’taki sivil mimari örneklerinden Bartın Evi (Tescilli konut) önemli tarihi değerlerdir.
BARTIN DOĞAL DEĞERLER
Bartın, doğanın armağanı olağanüstü güzellikte ve zengin doğal değerlere sahiptir. Dünya Doğayı Koruma Vakfı’nın “Dünyadaki 100, Ülkemizdeki 9 Sıcak Noktadan Birisi” olarak nitelendirdiği Küre Dağları Milli Parkı; kültürel ve folklorik özellikleri, büyüleyici doğal peyzaj, biyolojik çeşitlilik ve zengin yaban hayatı gibi görülmeğe değer öğeleri eşsiz bir manzara bütünlüğü içinde sergilemektedir.
Bartın da birbirinden ilginç ekolojik değerler doğa turizminde birçok aktiviteye olanak sağlamaktadır. Görünümleri son derece güzel ve renkli doğal oluşumlarıyla Gürcüoluk Mağarası, 80 milyon yıllık doğal anıt niteliğindeki Güzelcehisar lav sütunları, doğa harikası yaylalar ile nitelikli peyzaj değerlere (şelale ve kanyonlar) sahip dağ ve doğa gezi alanları, doğa turizminde öne çıkmakta ve Bartın’ı bölgenin cazibe merkezi konumuna taşımaktadır. Ayrıca; yat ve suüstü sporlarına olanak sağlayan ırmak ile doğa sporları parkurları, foto safari ve kuş gözlemciliği gibi sportif aktiviteler, diğer önemli turizm faaliyetlerdir.Deniz turizmi içinde değerlendirilebilecek 59 km.lik kıyı kesiminde çoğu bakir olan plajlar; deniz- güneş-kum turizmi yanında yat ve su sporları için de önemli aktivite alanlarıdır.
BARTIN DA DEĞERLENDİRİDLEBİLİR KAYNAKLAR
Kültür Turizmi: Tarihi Paphlagonia bölgesinde en eski yerleşim merkezlerinden olan ve özellikle ülke ölçeğinde köklü bir turizm geleneği bulunan Amasra‘da, turizmde yeterli düzeyde kullanılamayan mevcut kaynaklar ile henüz açığa çıkarılamayan zengin antik değerler; Bartın genelinde Osmanlı Evleri, El Sanatları (Ahşap Yat ve Tekne, Hediyelik Eşya, Tel Kırma vb.) ve diğer folklorik özellikler kültür turizminde değerlendirilebilecek kaynaklardır.
BARTINDA DOĞA TURİZMİ
Bartın’ın olağanüstü güzellikler sergileyen kıyı kesiminde henüz bakir durumda bulunan ve günübirlik kullanıma açık plajların daha aktif kullanımına yönelik olarak sosyal donatı ihtiyaçlarının giderilmesi ve konaklama tesisleri yatırımlarının teşviki gerekmektedir.
BARTIN DA IRMAK TURİZMİBartın ırmağı; gerek debisi ve akış hızı ve gerekse çevresindeki doğal peyzaj ile önemli bir kaynaktır. ALTINIRMAK- GÜMÜŞ DENİZ TURLARI’nın başlangıç noktası olup, su bisikleti ve sandal gezileri ile kürek yarışları gibi aktivitelere olanak sağlamaktadır.
BARTIN DA YAYLA TURİZMİ
Bartın‘da; Uluyayla, Ardıç ve Gezen yaylaları olağanüstü güzellikler sergilemektedir.
BARTIN DA KIŞ TURİZMİ
Yayla turizminde değerlendirilebilecek Uluyayla, Ardıç ve Gezen yaylaları, aynı zamanda kış turizmi için de önemli bir potansiyeldir.
BARTIN DA DAĞ VE AV TURİZMİ
Kastamonu - Bartın Küre Dağları Milli Parkı; doğal potansiyeliyle önemli bir cazibe merkezidir. Ayrıca ilimiz; şelale, kanyon ve birbirinden ilginç peyzaj değerleriyle beğenilen Gezi Alanlarına sahiptir.
BARTINDA ÇADIR VE KARAVAN TURİZMİ
İlimizde, yaylalar ve bakir koyların bulunduğu sahil kesimi doğal güzellikler içinde Çadır ve Karavan Kampı için ideal ortamlar sunmaktadır.
BARTINDA ÇİFTLİK TURİZMİ
İlin iç kesimlerinde ve özellikle yaylalara yakın alanlarda yer alan köyler, Çiftlik Turizmi yatırımları için ideal özellikler taşımaktadır.
BARTIN DA MAĞARA TURİZMİ
İlimizde, varlığı bilinen yaklaşık 100 adet mağaradan birçoğu turizmde değerlendirilebilecek niteliktedir. Bu mağaralarla ilgili gerekli araştırmaların yapılması gerekmektedir.
BARTIN DA AV TURİZMİ
Bartın, Kara avcılığına uygun alanlarıyla beğenilmektedir.
BARTIN DA YAT TURİZMİ
Bartın’da, Bartın ırmağı (Yalı mevkii), Amasra Antikliman ve Balıkçı Barınakları; yat turizminde değerlendirilebilecek özellikler taşımaktadır.
BARTIN DA KONGRE TURİZMİ
“Ülkemizde turizmin başladığı yer” olarak bilinen Amasra; son yıllarda Kongreler için Üniversitelerimizden yoğun talepler almaktadır. Bartın ve özellikle Amasra’da Kongre salonları ihtiyacı bulunmaktadır. İlimiz; kültürel ve doğal potansiyeliyle yaşadığı turizm hareketliliğini, yakın bir gelecekte bu tür organizasyonları gerçekleştirerek daha da artıracaktır.
Tescilli Kültürel ve Doğal Varlıklar
Arkeolojik Sit Alanları.
Bartın Merkez İlçe:
Fırınlı Kalesi (Fırınlı Köyü)
Çeştepe Höyüğü (Çeştepe Köyü)
Karasu Höyüğü (Karasu Köyü)
Manastırtepe Tümülüsü 1. ve 3. derece (Akgöz ve Kocareis Köyleri - Durnuk Mevkii)
Durnuk Kaya Mezarları 1.derece (3 Adet) (Durnuk Mevkii)
Manastırtepe Nekropol Alanı 1. derece (Durnuk Mevkii)
Deveciler Tümülüsü 1. derece (Kayadibi Çavuş Köyü)
Sivritepe Tümülüsü (Kayadibi Köyü, Çavuş İlit Sivritepe Mevkii)
Güzelcehisar Suuçuran Mevkii 1. derece)
Arıt Kaya Odaları ve Su Sarnıcı (Ceneviz, M.S.13. yy. - Arıt Dağı üzerinde)
Amasra İlçesi:
Boztepe Ada Kütlesinin üst kısmı 1. derece
Boztepe Mahallesi, 3. derece
Kaleiçi Mahallesi, 3. derece
Bedesten Mevkii, 3. derece
Tavşan Adası 1. derece
Tekketepe Mevkii 3. derece
Nekropol Alanı (T.T.K Lojmanları altı – Amasra Mezarlığı sınırına kadar) 3. derece
Direklikaya 3. derece
Küçük Liman Antik Rıhtım 2. derece
Belediye Lojmanlarının bulunduğu alan 2. derece
Günümüz Mezarlığı T.T.K. girişine kadar 2. derece
T.T.K. hizmet binalarının bulunduğu alan bedestene kadar 3. derece.
Kentsel Sit Alanları
Bartın Kent merkezi: İtfaiye binasından Kemerköprüye kadar olan alan (Orta Mahalle, Kırtepe Mahallesi, Demirciler Mahallesi, Kemerköprü Mahallesi).
Bartın da Doğal Sit Alanları:
Bartın Merkez İlçe: Kent merkezi -Irmak kenarı boyunca ( iki kenardan 50’şer metre) 1. derece, Güzelcehisar Köyü Suuçuran Mevkii ile Güzelcehisar Burnu arasındaki kıyı bandı 1.derece.
Amasra İlçesi: Tavşan Adası 1. Derece, Boztepe ada kütlesinin üst kısmı 1. Derece, Çakraz Göçkündemirci Köyü kıyı şeridi ve köy yerleşmesinin 1 km kuzeyinde Yalı Mevkiindeki koy 1. Derece, Çakraz Bozköy kıyı şeridi 1. Derece, Çakrazşeyhler Köyü kıyı şeridi 2. Derece, Gürcüoluk Mağarası.
Ulus İlçesi: Ulukaya Köyü Ulukaya Şelalesi 1. Derece, Hasandede Türbesi çevresi 1. Derece
Taşınmaz Kültür Varlıkları (Tekyapı Ölçeğinde)
Bartın Merkez İlçe
Dinsel ve Kültürel Yapılar: Halilbey Cami (Yukarı), İbrahim Paşa Cami (Orta), Merkez Cami (Aşağı), Hacı Mehmet Camii, İkramiye Camii, Taş Han, Dervişoğlu Hanı (Okur Han), Eski Kilise (Kültür Evi), İlkokul Binası (İstiklal), Kütüphane Binası, Belediye Binası, Şadırvan, Hamam, Çeşme, Orduyeri Köprüsü, Kemer Köprü, Ulupıınar Değirmeni-Abdipaşa.
Bartın da Sivil Mimarlık Örnekleri: Bartın Merkez ilçe sınırları içinde 258 adet tescilli Ahşap konut bulunmaktadır.
Amasra İlçesi
Askeri Yapılar: Sit kapsamındaki Askeri yapı, Amasra kalesidir.
Boztepe Mahallesi Sormagir bölümünde; doğu, kuzeydoğu ve güney sur ve teras duvarları, duvar kalıntıları, 12 adet kale burcu,
Zindan Mahallesindeki Zindan bölümünde; kuzey sur duvarları, hisardibi, iç ve dış kale sur duvarları, duvar kalıntısı ve kapı ile dış kale surları üzerinde kale burcu.
Bartın da Dinsel ve Kültürel Yapılar: Manastır Kalıntısı (Tavşan Adası), Mabet Kalıntısı (Boztepe Mahallesi), Kilise Yapı Kalıntısı (Boztepe Mah.), Kaymakamlık Lojmanı (Zindan Mahallesi), Fatih Camii (Eski Kilise- Zindan Mahallesi), Kültür ve Sanat Evi (Küçük Kilise- Kuledibi), Bahriye Mektebi (Müze Binası), Kemerli Yapı (Bartın Şosesi yakınında), Tiyatro Kalıntısı (Mezarlık içinde), Gymnasium (Bedesten), Roma Dönemi Köprüsü (Bedesten Mevkii), Roma Dönemi Su Kemeri (Cevizlik Vadisi), Kuşkayası Yol Anıtı (Askersuyu Mevkii), Şehir Hamamı (Kum Mah), Hamam (İskele Cad. Hamam Sk.)
Bartın da Sivil Mimarlık Örnekleri: Amasra ilçesinde 13 adet tescilli Ahşap ve Taş yapı bina bulunmaktadır.
Kurucaşile İlçesi.
Askeri, Dinsel ve Kültürel Yapılar: Tekkeönü Köyü, Ceneviz kalesi kalıntıları, Tekkeönü Köyü, kale içinden denize kadar uzanan dehliz ve kayakuyuları (7 adet)
Ulus İlçesi.
Sivil Mimarlık Örnekleri: Bartın’dakilerle eşzamanlı ve benzerlik taşıyan 12 adet tescilli Ahşap konut bulunmaktadır.
Kocagöz Konağı: (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nce Restorasyonuna başlanmış, 2007 yılında Restorasyonu tamamlanmak ve Etnografya Müzesi ve El Sanatları İşleme Merkezi olarak hizmete açılmak üzere Ulus Kaymakamlığı’na devredilmiştir.)
Dinsel ve Kültürel Yapılar:
Hasandede Türbesi – Camii /Ulus-Merkez, Şimşirli Baba Camii, yanındaki Şimşirli Baba’nın mezarı, Tebrizli Şemseddin Efendinin mezarı ve Çeşmesi /Ulus-Kalecik köyü ( Tescil işlemleri sürmektedir.), Ulupınar Değirmeni (Yedi Ocaklı Değirmen)/Abdipaşa -Ulupınar Mahallesi.
Höyükler:
Mirzaşah Höyüğü (Ağa Köyü- Mirzaşah Mahallesi, Karahasan Höyüğü (Karahasan Köyü), Kırktepeler Höyüğü (Abdipaşa Kırktepeler mevkii.
Kastamonu - Bartın Küre Dağları Milli Parkı.
Karadeniz Bölgesi’nin batı bölümünde, Küre Dağları üzerinde yer alan Milli Park; Kastamonu ve Bartın illerinde, % 40’ı Bartın sınırları içinde olmak üzere “Tampon Zon”la birlikte toplam 117.787 ha. Alanı kapsamaktadır. 37.000 ha.lık bölümü yerleşim ve kullanıma açılmamış bakir alanlardır